دستاورد تاریخی بلو ارجین؛ شرکت فضایی جف بیزوس یک موشک کلاس مداری را بازیابی کرد
پس از دو مرتبه لغو پرتاب بهدلیل شرایط نامساعد جوی و طوفان سهمگین خورشیدی، بلو اورجین، شرکت فضایی متعلق به جف بیزوس بالاخره توانست دومین پرتاب نیوگلن، موشک قدرتمند خود را بامداد جمعه به وقت ایران انجام دهد. این شرکت سپس در دستاوردی خیرهکننده، بوستر موشک را به سلامت فرود آورد و پس از اسپیس ایکس، به دومین شرکتی تبدیل شد که یک موشک کلاس مداری را با موفقیت بازیابی میکند.
فرودآوردن بوستر یا مرحلهی اول موشکها، اتفاق تازهای محسوب نمیشود. اسپیس ایکس، شرکت فضایی ایلان ماسک، تقریباً یک دهه پیش این کار را برای اولین بار با موشک فالکون ۹ انجام داد و از آن زمان تاکنون، بازیابی بوستر موشکهای فالکون را به اتفاقی معمولی تبدیل کرده است. این شرکت آخرین بار سهشنبه چنین کاری انجام داد.
اما تاکنون هیچ شرکت دیگری توانسته بود بازیابی بوستر را با یک موشک کلاس مداری انجام دهد تا اینکه امروز سرانجام نوبت بلو اورجین شد. اهمیت موفقیت امروز زمانی برجستهتر میشود که درنظر داشته باشیم بلو ارجین در دومین پرتاب نیوگلن، موفق به بازیابی بوستر این موشک شده است. اکنون نیوگلن با دو پرتاب موفق پشت سر هم، میتواند سهم درخورتوجهی از بازار ارسال محموله به فضا را به دست بیاورد.
بهگفتهی گرگ آتری، معاون بخش تجاریسازی فضا و استراتژی در دانشگاه مرکزی فلوریدا، «نیوگلن در حال حاضر امیدوارکنندهترین رقیب برای مقابله با انحصاری است که اسپیس ایکس در بازار پرتابهای متوسط و سنگین به دست آورده است.»
درجریان تلاش امروز برای پرتاب، شمارش معکوس به دلایل نامشخص چند بار متوقف شد؛ اما سرانجام پنجشنبه ساعت ۳:۵۵ بعدازظهر به وقت شرق آمریکا (۰۰:۲۵ بامداد جمعه به وقت ایران)، موتورهای نیوگلن روشن شد و موشک از پایگاه فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا به سوی آسمان رفت.
پخش از رسانه
توضیح ویدئو: دومین پرتاب موشک نیوگلن.
سه دقیقه پس از پرتاب، بوستر با نام «هرگز به من نگو شانسم کم است»، مأموریتش در عبور از متراکمترین بخش جو را کامل کرد، سپس از مرحلهی فوقانی جدا شد و به سمت زمین بازگشت.
از برخی جهات، فرود بوستر نیوگلن بهمراتب چشمگیرتر از فرود بوسترهای فالکون ۹ بود
مانور سوزش ۳۰ ثانیهای موتور، سرعت بوستر را هنگام ورود دوباره به جو کم کرد و بالههای بزرگ، آن را به سمت مقصد فرود، درحدود ۶۰۰ کیلومتر دورتر از ساحل فلوریدا در اقیانوس اطلس، هدایت کردند. سوزش دوبارهی موتور موجب شد بوستر برفراز سکوی شناور «جکلین» که به نام مادر جف بیزوس نامگذاری شده، در حالت شناور قرار بگیرد و سپس به آرامی روی آن بنشیند.
«جکلین» و بوستر نیوگلن اکنون در سفری که چند روز طول میکشد، به سمت بندر حرکت خواهند کرد. این بوستر میتواند در پروازهای آینده دوباره استفاده شود و هزینهها را برای بلو اورجین و مشتریانش کاهش دهد. بوسترهای گرانقیمت معمولاً پس از پرتابهای فضایی در اقیانوس سقوط میکنند و دیگر قابل استفاده نیستند.
از برخی جهات، فرود بوستر نیوگلن بهمراتب چشمگیرتر از فرود بوسترهای فالکون ۹ بود. بوستر موشک غولپیکر بلو ارجین با ارتفاع حدود ۵۸ متر و قطر ۷ متر، بسیار بزرگتر و سنگینتر از بوستر فالکون ۹ با ۴۱ متر ارتفاع و ۳٫۶ متر قطر است. درواقع، نیوگلن ازنظر اندازه شباهت بسیار بیشتری به موشک استارشیپ دارد.
پخش از رسانه
توضیح ویدئو: فرود موفق بوستر موشک نیوگلن روی سکوی شناور در دریا.
جان ادواردز، معاون بخش پرتاب موشکهای فالکون در اسپیسایکس، با تبریک موفقیت بلو ارجین در شبکه اجتماعی ایکس، گفت: «بازیابی یک موشک کلاس مداری فوقالعاده دشوار است. کار شما عالی بود! ما آمریکاییها باید به آنچه در فضا به دست آوردهایم افتخار کنیم.»
پرتاب امروز پنجشنبه مأموریت اصلی خود را نیز با موفقیت انجام داد: پرتاب فضاپیمای مریخی جدید ناسا بهنام اسکپید (ESCAPADE). این مأموریت که از دو فضاپیما تشکیل شده است، قصد دارد میدانهای مغناطیسی اطراف سیاره سرخ را که ذرات باردار را تحت تأثیر قرار میدهند، اندازهگیری کند.
دو فضاپیمای کوچک اسکپید به نامهای «بلو» و «گلد»، ۳۳ دقیقه پس از پرتاب با موفقیت از مرحلهی فوقانی نیوگلن جدا شدند. آنها ابتدا وارد مدار حول نقطه لاگرانژی ۲ میشوند؛ یکی از پنج نقطهای که نیروی گرانش زمین و خورشید در آنها متعادل میشود. سپس در اواخر نوامبر، با بهرهگیری از نیروی گرانش زمین، موتورهای خود را روشن میکنند تا در مسیر مریخ قرار بگیرند.
بلو ارجین، شرکت موشکی جف بیزوس، از مدتها پیش عملکردی کندتر و ناامیدکنندهتر نسبت به اسپیسایکس داشته است. هر دو شرکت در اوایل دهه ۲۰۰۰ تأسیس شدند و در آن زمان بیزوس بسیار ثروتمندتر از ماسک بود.
اما اسپیس ایکس هرچند پیش از اولین پرتاب موفقش در سال ۲۰۰۸ در آستانهی ورشکستی قرار گرفته بود، به سرعت توانست در مسیر پیشرفت گام بردارد. این شرکت قراردادهای ناسا برای انتقال بار و فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی را به دست آورد و هزاران ماهواره اینترنتی استارلینک را در مدار زمین قرار دارد. اسپیس ایکس بیش از ۵۰۰ بار بوستر فالکون ۹ را با موفقیت فرود آورده و یکی از آنها ۳۱ مرتبه از روی زمین برخاسته است.
نیوگلن برای اولینبار در ژانویهی ۲۰۲۵ (دیماه ۱۴۰۳) پرتاب شد و با رسیدن به مدار، آزمایش یک پلتفرم اختصاصی بلو ارجین برای جابهجایی محمولهها در فضا به نام «بلو رینگ» را با موفقیت تکمیل کرد. اما در آن پرتاب، موتورهای بوستر هنگام ورود به جو دوباره روشن نشدند و موجب سقوط آن در اقیانوس اطلس شدند.
- موشک عظیم نیوگلن بلو ارجین برای اولین پرتاب خود آماده میشود11 آبان 03مطالعه '3
با فرود موفق بوستر موشک و فهرست جاهطلبانهی مأموریتهای پیشرو، از جمله یک ماهنشین رباتیک بزرگ که برای پرتاب در سال آینده برنامهریزی شده است، بلو ارجین بالاخره میتواند به وعدههایش عمل کند.
اسپیس ایکس با وجود تمام دستاوردهایش، هنوز چیزی به مریخ نفرستاده و نسخهی ماهنشین فضاپیمای استارشیپ نیز هنوز چند سال دیگر برای تکمیل زمان نیاز دارد.
موفقیت نیوگلن همچنین خبر خوبی برای آمازون، دیگر کسبوکار بیزوس محسوب میشود. آمازون درحالحاضر مشغول ساخت یک منظومه ماهوارهای اینترنتی است تا با استارلینک رقابت کند. این شرکت بهتازگی اعلام کرد که این سرویس اینترنت ماهوارهای از «پروژه کویپر» به «آمازون لئو» تغییر نام داده میشود.
دکتر آتری گفت اگر بلو ارجین به موفقیتهایش ادامه دهد، «تصویر شرکت میتواند بهسرعت کاملاً تغییر کند.» او با اشاره به پرتاب موفق فضاپیمای اسکپید به مریخ گفت: «این اتفاق مهمی است. اگر آنها در نیمهی اول سال آینده فضاپیمایی را با موفقیت روی ماه فرود بیاورند، میتوانند ادعا کنند که در برخی جنبهها حتی جلوتر از اسپیس ایکس هستند.»